8 Ağustos 2012 Çarşamba

Life Experiences Recorder


Yaşam Deneyimleri Kaydedicisi
Yaşam Günlüğü

Son zamanlarda bireylerin bütün yaşamını ya da yaşamının bir bölümünü kaydetmeye yönelik ileri teknolojiye dayalı yöntemler denenmektedir. Steve Mann’ın giyilebilir bilgisayar denemeleri (1) ile Gordon Bell’in MyLifeBits projesi (2) bunların başında gelmektedir. Lifelogging adı verilen bu uygulamalarda kişinin bütün gördüğü, duyduğu ve internette gerçekleştirdiği etkinliklere ait her şey dijitalleştirilerek kaydedilmektedir. 

Bir bireyin 24 saat, 365 gün her anının kaydedilmesi ve daha sonra gerektiğinde kişinin bu kayıtlara erişebilmesi için bu projelerde gelişmiş ve pahalı teknolojiler kullanılmıştır. Günümüzde Google tarafından geliştirilen Project Glass Projesi video ve ses kaydı yapabilen bir ekran - gözlük barındırmaktadır ve en azından kayıt teknolojisinin ucuzlamasına ve yaygınlaşmasına olanak sağlayacak gibi görünmektedir (Miller, 2012). 

Yaşam Deneyimleri

Teknolojideki bu gelişmeler yaşanırken kişinin yaşamının kaydedilmesi ve bu kayıtların değerlendirilebilmesi amacıyla araştırmalar yapılması gerekmektedir. Bu türden araştırmalarda kullanmak için kişinin yaşam deneyimlerini kaydedebileceği bir yazılım tasarlamaya ve geliştirmeye başladım. 

Burada anahtar kelime "deneyim". Deneyim kelimesi katıldığımız bir etkinlik ya da karşılaştığımız bir varlığa ait bilgi ya da becerimizi ifade etmektedir. Yaşam deneyimleri yaşamımızdaki tüm varlıklar ve etkinliklere ait bilgilerimizi ve becerilerimizi kapsamaktadır. Deneyimlerimiz fiziksel, zihinsel, duygusal, ruhani, dini, sosyal ya da sanal deneyimler olabilir. Diğer taraftan deneyimlerimiz birinci el, ikinci ya da üçüncü el deneyimler olabilmektedir (3). 

Yaşama ait bir deneyimin kaydedilmesi; deneyimi tetikleyen varlığa ya da etkinliğe ait bilgi ve becerilerimizin kayda alınmasıdır. Burada varlık ve etkinliğe ait nesnel bilgilerin yanı sıra yorum, anı, duygu, düşünce vb. öznel bilgilerin kaydı da önem kazanmaktadır. Bu öznel bilgiler varlık ya da etkinliğin bizimle ilgisini kurmakta, deneyimimizi şekillendirmekte ve kaydedilmiş olan bu anı daha sonra anlamlandırmak ve değerlendirmek için gerekli bağlamları tanımlamamıza olanak sağlamaktadır.

Yaşam Deneyimleri Yönetimi Çerçevesi (Life Experiences Management Framework)

Proje başlangıcında Kişisel Bilgi Yönetimi alanındaki yaklaşımlardan yararlanılarak yaşam deneyimlerinin kaydetmeye yönelik uygulanabilir "Life Experiences Management Framework - Initial Version" isimli bir başlangıç çerçevesi ve bu çerçeveye dayalı bir bilgi mimarisi oluşturulmuştur. 

Projede evrimsel yöntem uygulanmasına karar verilmiş ve başlangıç sürümüne ait bilgi mimarisi kullanılarak hazırlanan yazılımla yapılacak deneylerle çerçevenin ve bilgi mimarisinin sürekli olarak evrimleşmesi öngörülmüştür.

Önerilen başlangıç çerçevesi, bireylerin yaşam deneyimlerine ait varlık ve etkinliklerin birer liste olarak kaydının tutulabileceğini varsaymaktadır.

Çerçevenin başlangıç sürümünde; kişilerin varlığını bildiği diğer kişiler, kişilerin çevresindeki nesneler, kişinin sahip olduğunu düşündüğü özellikler, kişinin anı, günlük ve yorumlarını aldığı notlar, kişilerin yaşadığı, ziyaret ettiği ya da bildiği yerler, kişilerin duyguları ve kişilerin sorunları kişilerin varlık listelerini oluşturmaktadır.

Kişilerin yaşadığı ya da etkilendiği olaylar, kişilerin gerçekleştirmek istediği etkinlikler kişilerin sorumlulukları ve görevleri, kişilerin yaşamdan beklentileri ve kendilerine belirledikleri amaçlar, belirli bir anda yapmayı planladığı işler, başkalarıyla biraraya gelerek gerçekleştirdiği etkinlikler ve kendisine ait tanımlayabildiği davranışları kişilerin etkinlik listelerini oluşturmaktadır.

Başlangıç çerçevesinde önerilen varlık ve etkinlik listelerini oluşturmak için gerekli bilgi yapısının; "tanımlayıcı alanlar", "konum bilgisi taşıyan alanlar", "zaman bilgisi taşıyan alanlar" ve "içerik bilgisi taşıyan alanlar" olmak üzere dört grupta toplanmış 20-30 alanla oluşturulabildiği görülmüştür.

Başlangıç çerçevesi ve bilgi mimarisini bir yazılım halinde uygulamaya koyarken süreci basitleştirmek ve kolay yönetebilmek için kullanıcıların  yaşam deneyimlerine ait kayıtları "manuel" olarak ekleyebilecekleri bir tasarım gerçekleştirilmiştir. Deneyim kazanıldıkça kayıt sürecinin daha kullanıcı dostu yöntemlerle gerçekleştirilmesi için yazılımda geliştirme yapılması öngörülmüştür..

Çerçevenin Uygulanması

Life Experiences Management Framework - Initial Version'u kullanarak geliştirdiğim ilk yazılım AllMyListsMetro (Life Experiences Recorder) yazılımıdır (4). AllMyListsMetro hem tabletlerde hem de masaüstünde kullanılabilmek amacıyla yeni bir teknoloji olan Windows 8 Metro Style Application biçiminde geliştirilmiştir.

AllMyListsMetro'nun bu sürümünde kullanıcılar kendilerine sunulan 15 farklı şablondan birisini seçerek bir liste oluşturabilirler ve bu listeye şablona uygun yapıda öğeler ekleyebilirler. 

Yazılımda kullanıcıya "Standart List", "ToDo List", "Task List", "Note List", "People List", "Event List", "Place List", "Issue List", "Appointment List", "Meeting List", "Asset List", "Behaviour List", "Feeling List", "Goal List" ve "Feature List" liste şablonları sunulmaktadır.

Kullanıcılar bu hazır liste şablonlarını kullanarak kişisel bilgi yönetimi için gerekli olabilecek sınırsız liste oluşturabilirler. Listelere metin, resim, ses, video, konum, kişi, belge gibi çok çeşitli bilgi türünü kaydedebilirler. 

Yaşam Deneyimleri Kaydedici Yazılımının Önerilen Kullanımı

Geliştirilen yazılımın önerilen temel kullanım biçimi, kişinin bir yaşam deneyimine ait en uygun liste(ler)e bir ya da daha çok öğe girmesi şeklindedir. Örneğin kullanıcı çıkmış olduğu bir tatile ait deneyim kaydı oluşturmak istemektedir. Bu amaçla Event List şablonu ile oluşturulmuş Tatiller listesine bir öğe ekleyebilir. Place List şablonu ile oluşturduğu Gidilen Yerler listesine tatil yeri hakkında bir kayıt ekleyebilir. Tatilde tanıştığı bir kişiye ait kaydı People List şablonu ile oluşturulmuş Kişiler listesine ekleyebilir. Tatile birlikte gittiği kişilerle ilgili olarak bu kişilerin daha önce oluşturulmuş kayıtlarına ek bilgi ve yorumlar ekleyebilir. Tatile ait fotoğraf ve videoları bu listelere ya da özel oluşturulmuş başka listelere ekleyebilir. Böylece bir deneyime ait çok sayıda bağlamsal kayıt oluşturmuş olur. Herhangi bir aramada sonuç olarak bu tatile ait değişik listelere dağılmış çok sayıda kayıt gelecektir.

Yazılımda gerçekleştirilebilecek küçük bir düzenlemeyle "Deneyim Kaydetmeye Başla" ve "Deneyim Kaydetmeyi Durdur" düğmeleri eklenebilir ve arada geçen süre boyunca eklenmiş bütün öğelere ilgili deneyime ait bir etiket bilgisi kendiliğinden eklenebilir.  


Gelecekteki Çalışmalar

Genel amaçlı olarak hazırlanmış olan Yaşam Deneyimleri Kaydedici yazılımı özel alanlarda kullanılmak için özelleştirilebilir. Örneğin yaşam deneyimlerinin bir alt grubu olan "öğrenme deneyimleri" nin kaydedilmesi ve bu işlevin "kişisel öğrenme ortamı" ile entegre edilmesi amacıyla ayrı bir çalışma yapmaktayım.

Kaynaklar
Miller, P. (2012), Blog post, "Project Glass and the epic history of wearable computers - how we've tried to become more than human". Retrieved from http://www.theverge.com/2012/6/26/2986317/google-project-glass-wearable-computers-disappoint-me

Siteler

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kişisel öğrenme ortamları konusunda deneyimlerinizi ve çalışmalarınızı benimle paylaşabilirsiniz.