20 Mart 2013 Çarşamba

The Process of The Learning Experiences Management

Öğrenme Deneyimlerinin Yönetimi Süreci


"Yaşam Boyu Öğrenme Deneyimlerinin Yönetimi Amacıyla Bir Dijital Yaşam Günlüğü Sisteminin Geliştirilmesi ve Uygulanması" isimli projede AllMyListsLE yazılımı ile öğrenme deneyimlerinin yönetimi için bir süreç tasarlamaya başladım. Sürecin taslak hali şu şekilde:

AllMyListsLE yazılımı aynı zamanda genel amaçlı bir liste yönetimi aracı olduğundan dolayı yeni liste oluşturulurken "LifeLog" ya da "MyList" türü liste oluşturulmasına olanak sağlandı. Böylece kullanıcılar yaşam günlüğü  listeleri (LifeLog) ve kullanıcı tarafından oluşturulan listeler (MyList) olmak üzere iki farklı yapıdaki liste yönetilebilmekte.

Yaşam günlüğü listeleri yaşam günlüğü kaydedici yazılımların oluşturduğu görüntüleri barındıran ve yıl-ay-gün şeklinde isimlendirilmiş düğüm yapısıyla klasörlere erişimi, bu klasörlerdeki görüntüleri taramayı ve deneyimlere ait bilgi girilmesini sağlarlar. Kullanıcı tarafından oluşturulan listeler ise düğümleri bütünüyle kullanıcı tarafından isimlendirilen ağaç yapılarını barındırırlar.

Genel yöntem, günlük detayların bir LifeLog içerisinde oluşturulması, bu bilgilerin değerlendirilerek MyList listelerine aktarılması şeklindedir. Böylece kullanıcılar yaşam günlüğünden yola çıkarak, hem yaşam deneyimlerini hem de öğrenme deneyimlerini detaylı olarak kaydedebilecek ve üzerinde çalışabileceklerdir.

Yaşam günlüğünü kullanmak için uygulanacak yöntem şuna benzer olacaktır: 

Aşama 1: Kullanıcı değişik cihazlar üzerinde çalışan yaşam günlüğü uygulamalarıyla günlerine ait görüntüleri kaydeder.
Aşama 2: AllMyListsLE yazılımıyla yaşam günlüğü kayıtları (LifeLog) üzerinde kayıtlar mümkün olduğunca taze iken "Etkinlikler", "Bölümler" ve "Öyküler" oluşturur. Etkinlikler genellikle bir kaç saat içerisinde yaşanırken, bölümler genellikle bir gün içerisinde, öyküler ise genellikle bir günden uzun yaşanan deneyimlerdir. 
Aşama 3: Bu bilgilerden yola çıkarak çeşitli zaman aralıklarında (MyList) türünde aşağıdaki kişisel bilgi yönetimi listelerini oluşturur ve günceller:
  • Kişi listeleri (aile üyeleri, arkadaşlar, işyeri kişileri, okul kişileri, …) 
  • Yer/Ortam listeleri (yaşanan yerler, ziyaret edilen yerler, çalışılan yerler, okullar, tatil yapılan yerler …) 
  • Olay listeleri (eğitim olayları, sağlık olayları, aile olayları, iş yaşamı olayları, anılar, günlükler…) 
  • Davranış listeleri (alışkanlıklar, rutinler, kültürel davranışlar, …) 
  • Duygu listeleri (mutluluklar, kaygılar, pişmanlıklar, …) 
  • Varlık listeleri (nesneler, mülkler, kültürel varlıklar, …)
Aşama 4: LifeLog kayıtları taranarak öğrenme deneyimleri algılanmaya çalışılır. Farkedilen öğrenme deneyimleri "üstü örtük öğrenme", "bütünleştirici öğrenme", "tepkisel öğrenme" ya da "bilinçli öğrenme" olup olmadığına göre betimlenmeye çalışılır. 
Aşama 5: LifeLog listelerinde günlük detay düzeyinde oluşturulan bu kayıtlar taranarak ve MyList listeleri halinde özetlenerek bu deneyimlere ait geçmişe yönelik değerlendirme ve geleceğe yönelik planlama eylemleri gerçekleştirilir. Kullanıcılar öğrenme deneyimlerini yönetmek amacıyla MyList listelerini oluştururken aşağıdaki başlıklardan yararlanabilirler: 

  • Geleceğe Yönelik Kayıtlar
    • Yol haritaları, 
    • Hedefler 
    • Tasarım fikirleri, 
    • Taslaklar
    • Yapılacaklar, 
    • Sonraki projelere-sürümlere bırakılan işler,
  • Güncel Duruma Yönelik Kayıtlar
    • Yapılanlar, 
    • Proje günlüğü (her çalışma günü için bir kayıt), 
    • Ajanda (yılın notları, ayın notları, haftanın notları, günün notları, saatin notları), 
    • Sürüm günlüğü, 
    • Hatalar-sorunlar
  • Geçmişe Yönelik Kayıtlar
    • Tamamlananlar
    • İptal edilenler
    • Yeniden ele alınanlar/alınacaklar
    • Başarılar
    • Başarısızlıklar
    • Beceriler
    • Yetersizlikler
Burada özetlenen süreçte öğrenme deneyimlerinin yönetimi için 2. ve 3. aşamalar zorunlu değildir. Fakat informel öğrenme deneyimlerinin diğer yaşam deneyimlerinden soyutlanması zor olduğundan dolayı 2. ve 3. aşamaların uygulanması kişinin kendi yaşamına bütüncül bir bakış açısı kazandıracaktır. Diğer taraftan 1., 2.  ve 4. aşama dışındaki aşamalar MyList listeleri kullanılarak gerçekleştirilebildiklerinden dolayı, bu aşamalar için AllMyListsLE yazılımı yerine başka bir liste yönetimi yazılımı da (örneğin AllMyListsMetro) kullanılabilir.

AllMyListsLE yazılımı, kullanıcıların öğrenme deneyimlerini yönetirken yararlanabilecekleri çeşitli araçları da içermektedir: 
  • Öğrenme deneyimlerini planlarken yapılacaklar listesi, görevler, hatırlatıcılar, öncelikler, türler, gibi araçlardan yararlanılabilir.
  • Öğrenme deneyimlerini kaydederken LifeLog listelerine ait kayıt girişleri ve Öğrenme Deneyimleri Betimleme Sihirbazı kullanılabilir.
  • Öğrenme deneyimlerini değerlendirme sürecinde arama, filtreleme, sıralama, erişim, vb. araçlar kolaylık sağlayacaktır.
Tasarlanan bu süreç ile aşağıdaki faydalar sağlanabilecektir:
  • Her aşamada hafızada tutulan bilgilerin kaybı en aza indirilmektedir. Görüntülerle hatırlama işlemi güçlendirilmektedir. Tüm yaşam deneyimlerinin kaydedilmesi öğrenme deneyimi içerebilecek eylemlerin gözden kaçmasını ve unutulmasını engellemektedir.
  • İşlem ham bilgiden işlenmiş bilgiye doğru aşama aşama ilerlemektedir. Bilgi böylece özümsenmekte ve anlamlandırılmaktadır.
  • Kaydetme işlemi ile kaydedilen bilgiyi anlamlandırma ve yönetim sürecinde kullanma işlemleri farklı zaman dilimlerinde – ilgili işleme odaklanarak - gerçekleştirilmektedir.
  • Bireyin kendisine ait bilgileri bireysel olarak kaydetmesi ve işlemesi sürecinde nesnel davranabilmesi amacıyla kontrol noktaları ve şablonlar kullanılmıştır.
  • Bilgi büyütme / küçültme işlemi desteklenmektedir. Böylece bilginin en küçük zaman diliminden tüm yaşam süresine kadar değişik düzeylerde işlenebilmesi sağlanabilmektedir. (görüntü kayıtları, etkinlik, bölüm, öykü yapısı ile dakika, saat, gün, hafta, ay, yıl düzeyleri)
  • Öğrenme süreci günlük, haftalık, aylık, dönemlik ve yıllık zaman dilimlerinde değerlendirilebilmekte ve planlanabilmektedir.
Projede geliştirilecek sistem uygulayıcılar üzerinde denenerek, bu listedeki faydaların elde edilip edilemediği gözlenebilecektir.