30 Haziran 2014 Pazartesi

New Studies

Yeni Çalışmalar

Hem yaşam günlüğü ile öğrenme deneyimlerini yakalama ve değerlendirme konusundaki deneyimlerimi yeni alanlarda uygulayarak artırmak, hem de yaşam günlüğü sistemini daha da geliştirmek amacıyla çalışmalara devam ediyorum. Bu doğrultuda biri YICER (YILDIZ International Conference on Educational Research and Social Sciences)'e, diğeri EBK2014 (23. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı)'e sunulmak üzere iki bildiri yazmaya başladım. Ayrıca yine EBK 2014'ye sunulmak üzere Ayşe Peri Mutlu ile birlikte ortak bir bildiri hazırlıyoruz.


ÇOKLU CİHAZLI VE ÇOKLU ALGILAYICILI YAŞAM GÜNLÜĞÜ İLE ÖĞRENME DENEYİMLERİNİN YAKALANMASI İÇİN BİR ÇERÇEVE ÖNERİSİ

Mehmet Emin MUTLU

ÖZET


Öğrenme kavramı yaşam boyu öğrenme, yaşam genişliğinde öğrenme ve yaşam derinliğinde öğrenme olmak üzere üç boyutlu bir uzayda gerçekleşen bir süreç olarak ele alınabilmektedir. Yaşam boyu öğrenme doğumda başlayıp ölüme kadar devam kesintisiz eden bir süreçtir. Yaşam genişliğinde öğrenme ise bireyin öğrenme deneyimlerini nerede yaşadığına bağlı olarak biçimsel öğrenme, yarı biçimsel öğrenme ve biçimsel olmayan öğrenme olarak gruplandırılmaktadır. Yaşam derinliğinde öğrenme ise neye inanılacağı, nasıl davranılacağı ve kendini/diğerlerini nasıl yargılayacağını belirleyen tüm dini, manevi, ahlaki ve sosyal değerleri öğrenmeyi içerir.

Bireylerin yaşam boyu öğrenme deneyimlerinin bir bölümü fiziksel ortamlarda yaşanırken, günümüzde sanal ve karma ortamlarda gerçekleşen öğrenme deneyimlerinin öneminin arttığı görülmektedir. Biçimsel ve yarı biçimsel öğrenme deneyimleri genellikle planlı ve bilinçli bir şekilde yaşanırken biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerinin önemli bir bölümü planlanmadan ve/veya bilincinde olmadan gerçekleşir. Bu deneyimler bireyin yaşam deneyimlerinin içerisine serpilmişlerdir ve sonradan hatırlanmaları, fark edilmeleri ve yararlanılabilmeleri için yaşandıkları anda bu deneyimlere ait hatırlatıcı verilerin kaydedilmesi gerekmektedir. Bireylerin yaşam deneyimlerini sonradan hatırlamak amacıyla bu deneyimlere ait görüntü, ses, video, konum vb. verilerin yakalanması ve kaydedilmesi işlemine yaşam günlüğü adı verilmektedir.

Bu çalışmada yaşam boyu öğrenme deneyimlerinin daha sonra hatırlanmak amacıyla yaşandıkları anda yakalanması sürecini sistematik bir bakış açısıyla betimleyebilmek amacıyla, öğrenme türlerinin özellikleri, öğrenme ortamları ve günlük kaydedici cihazlar ile algılayıcılar sınıflandırılarak bir çerçeve elde edilmeye çalışılmıştır. Ortaya çıkan çerçevenin öğrenme deneyimlerinin yakalanması amacıyla geliştirilecek sistemlerin tasarımında kullanılabileceği öngörülmektedir.

Anahtar Sözcükler: Yaşamboyu öğrenme, Yaşam genişliğinde öğrenme, Yaşam derinliğinde öğrenme, Yaşam günlüğü, Öğrenme deneyimlerinin yakalanması, Öğrenme ortamları



BİÇİMSEL OLMAYAN ÖĞRENME KAYNAKLARI OLARAK KİŞİSEL MEDYA VE KİŞİSEL EĞLENCE ORTAMLARINDAKİ DENEYİMLERİN YÖNETİMİ

Mehmet Emin MUTLU

ÖZET


Yaşam boyu öğrenme sürecinde biçimsel olmayan öğrenmenin gerçekleştiği alanlardan birisi de kişisel medya ve eğlence ortamlarıdır. Günümüzde dijital teknolojilerdeki çeşitlenme bireylerin kişisel medya ve eğlence ortamını oluşturan çok sayıda aracın ortaya çıkmasına neden olmuştur. İnternet bağlantısına sahip masaüstü, dizüstü ve tablet bilgisayarların ekranları en yaygın kişisel medya ve eğlence ortamını oluşturmaktadır. Bu ortamdaki başlıca araçlar arasında internet televizyonu, internet radyosu, internet ortamında yayınlanan filmler ve televizyon programları, internet gazetesi ve dergileri, internet ortamındaki videolar, müzikler ve görüntüler, internet ortamındaki e-kitaplar ve bilgisayar oyunları bulunmaktadır. Bireyler internet ortamında yayınlanan içeriklerin bir bölümüne düzenli olarak takip ettikleri sitelerden erişebildikleri gibi önemli bir bölümüne de sosyal medyada gerçekleşen paylaşımlar aracılığıyla erişmektedirler. Bireyler bu ortamda yaşadıkları biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerini kullandıkları bilgisayarların ekran görüntülerini düzenli olarak yakalayarak kaydedebilirler.

Diğer taraftan bireyler aynı zamanda televizyon, akıllı TV, IP TV, radyo, müzik seti, otomobil müzik sistemi, taşınabilir medya oynatıcıları, e-kitap okuyucuları, akıllı telefonlar, fotoğraf albümleri gibi geleneksel ya da bilgisayar dışındaki mobil medya ve eğlence araçlarına da sahip olabilirler. Ayrıca sinema, tiyatro, konser, söyleşi, sergi, basılı gazete, dergi ve kitap gibi kaynaklardan da içerik temin edebilir ya da bu ortamlarda canlı deneyimler yaşayabilirler. Bireyler bu araçları kullanırken ya da fiziksel ortamlarda deneyimler yaşarken giyilebilir ya da taşınabilir kameralar ile düzenli olarak görüntü yakalayarak biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerine ait görsel kanıtlar elde edebilirler.

Bu çalışmada kişisel medya ve eğlence ortamlarının biçimsel olmayan öğrenme açısından rolü incelenmiş ve bu ortamlarda yaşanan öğrenme deneyimlerinin yönetilebilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla kişisel medya ve eğlence ortamlarındaki öğrenme deneyimlerinin bir dijital yaşam günlüğü sistemiyle kaydedilmesi, yorumlanması, bağlam listelerinin elde edilmesi ve deneyimlerin planlanması-denetlenmesi-değerlendirilmesi süreci eylem araştırması yaklaşımıyla denenmiştir. Deneme sonucunda elde edilen veriler çözümlenmiş ve değerlendirilmiştir. Uygulanan sürecin özellikle planlanmamış ya da bilincinde olmadan yaşanan biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerinin sonradan fark edilmesi, anlamlandırılması ve yönetilmesi açısından etkili olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: Kişisel medya ve kişisel eğlence ortamı, Yaşam günlüğü, Biçimsel olmayan öğrenme deneyimleri, Yaşam boyu öğrenme



UZAKTAN ÖĞRENME DENEYİMLERİNİN DİJİTAL YAŞAM GÜNLÜĞÜ İLE YÖNETİLMESİ – BİR AKADEMİK YARIYIL ÜZERİNDE UYGULAMA 

Ayşe PERİ MUTLU,  Mehmet Emin MUTLU 

ÖZET


Enformasyon ve iletişim teknolojilerine dayalı uzaktan öğrenme günümüzde giderek yaygınlaşmaktadır. Ders içeriklerinin iletiminin ve öğrenme etkinliklerinin ağırlıklı olarak internet ortamında gerçekleştiği biçimsel uzaktan öğrenmede teknolojik altyapı olarak öğrenme yönetim sistemleri ve sanal öğrenme ortamları kullanılmaktadır. Öğrenciler bir öğretim dönemi süresince içeriklere erişmek ve öğreticilerle iletişim kurmak dışında, verilen ödevleri/projeleri yapmak, diğer öğrenenlerle iletişim kurmak ve ders çalışmak- dersi tekrar etmek amacıyla da sanal ortamları kullanmaktadırlar ve varsayılan olarak bu süreçte fiziksel ortamlara ihtiyaç duyulmamaktadır. Bu durum öğrenme deneyimlerinin dijital olarak kaydedilmesi ve tekrar erişilerek değerlendirilmesi açısından yüz yüze öğrenmeye göre daha fazla fırsat sunmaktadır. Bu çalışmada “Uzaktan Öğrenme” alanında uzaktan öğrenme yöntemiyle sürdürülen bir yüksek lisans programında kayıtlı bir öğrencinin sanal ortamda gerçekleştirdiği bütün öğrenme etkinliklerine ait bilgisayar ekranı ve kamera görüntüleri otuz saniyelik aralıklarla bir dönem boyunca kaydedilmiştir. Kaydedilen öğrenme deneyimleri “Öğrenme deneyimlerini yönetme” yaklaşımıyla yorumlanmış, bağlam listeleri elde edilmiş ve öğrenme deneyimleri anlamlandırılmıştır. Bu süreç boyunca öğrenme deneyimlerinin planlanması, denetlenmesi ve değerlendirilmesi için çeşitli işlemler denenmiştir. İlk yazarın bir öğretim dönemi boyunca gerçekleştirdiği yaşam günlüğü uygulaması her iki yazarın gerçekleştirdiği yarı yapılandırılmış görüşmeler ve tutulan günlükler yardımıyla değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda uzaktan öğrenme deneyimlerini kaydetme ve yönetme yaklaşımının öğrenenin kendi öğrenme süreci üzerindeki denetimini artırma potansiyeline sahip olduğu fark edilmiştir.

Anahtar Sözcükler: Yaşam günlüğü, Uzaktan öğrenme, Öğrenme deneyimlerini kaydetme, Öğrenme deneyimlerini yönetme