Dead Media Project

Ölü Ortamlar Projesi

Bruce Sterling (1) 1995 yılında artık günümüzde kullanılmayan ve unutulmuş iletişim teknolojilerini bir araya getirmeyi amaçlayan "Dead Media Project" i başlattı. Proje, bu amaçla oluşturulmuş bir mektup listesine üye katılımcılardan gelen mektupların  moderatör Tom Jennings tarafından elden geçirilmesi ve kategoriler halinde listelenmesi şeklinde tasarlandı. Projede 2000'lerin başına kadar 600'e yakın kullanılmayan medya tanımlandı ve sınıflandırıldı. Bu dönemden itibaren projeye yönelik ilgi azalmaya başladı. Proje sitesi şu anda hala yayında ve oluşturulmuş koleksiyona erişilebilir durumda (2).

Kaynak: http://www.walltowatch.com/view/9966/Dead+Media

Proje kapsamında kızılderililerin dumanla haberleşmesinden, haberleşme güvercinlerine, kullanılmayan bilgisayar dillerinden, sihirli fenerlere kadar akla gelebilecek bütün ortamlar yeralmakta.

A Collection of Many Problems (In Memory of the Dead Media Handbook) - Garnet Hertz, 2009, (http://www.conceptlab.com/problems/)

Bruce Sterling'e göre ortam sayılabilmesi için mesajın iletiminde kullanılan bir cihaz olması gerekir. Örneğin "dans" bir ortam değildir. Çünkü bir cihaz yoktur. Ama bir buket "çiçek" bir ortam olabilir. Çünkü eğer çiçek kodlarını biliyorsanız çiçek değişik mesajları taşıyabilir (3).

Projedeki ortamlar "Görsel", "Sembolik", "İşitsel", "Fiziksel" ve "Henüz Sınıflandırılmamış" kategorilerine göre sınıflandırılmışlardır (4):

Görsel Kategoriler
"Camera obscura" ve türevleri
Elektrik / görsel elektronik
Sihirli fener ve türevleri
Panorama
Fotoğraf, film, hareketsiz görüntü ve hareketli görüntü kaydı ve üretimi
Televizyon

Sembolik Kategoriler
Elektrikli / elektronik sembolik bilgi sistemleri
Elektronik / Elektrik tele-iletişim (internet dışı)
Elektrik / elektronik yazı sistemleri
Elektronik bilgisayar ve hesaplayıcılar
İnternet ile ilgili
Mekanik hesap ve ölçüm makineleri
Para
Bilgisayar dışı ya da öncesi teknolojiye dayalı sembolik makineler
Sanayi öncesi çağındaki iletişim
Telgraf
Daktilo
Yazı sistemleri 

İşitsel Kategoriler
Işitsel Elektrik / Elektronik
Elektronik müzik
Radyo
Sirenler ve büyük ölçekli kamu işitsel sinyalleri
Telefon

Fiziksel Kateogiler
Fiziksel olarak taşınan ortamlar (nesnelerin hareketi)
Güvercinler
Pnömatik tüpler

Henüz Sınıflandırılmamış Kategoriler
Anakronizmler
"Çocuk" ortamları
18. ve 19. yüzyıllarda aptalca isimlerle icat edilmiş aygıtlar
Tarihsel revizyonizm
Tarih üstü
Moore Yasası Mağdurları
Thomas Alva Edison
Açıkçası aptalca ve yanlış kullanılan teknoloji (boy-ile-çekiç sendromu)
Henüz sınıflandırılmamış
Henüz ölü olmayan ortamlar

"Dead Media Project" benzeri başka çalışmalar da başlatılmıştır.Örneğin New York Üniversitesi Medya, Kültür ve İletişim Bölümüne ait Medya Arkeolojisi konulu wiki sitesi buunmakta (5).

Ölü ortamlar projesi incelendiğinde hiç akla gelmeyecek araçların iletişim amacıyla kullanıldıkları görülmektedir. Diğer taraftan pek çok iletişim teknolojisinin oldukça eski tarihlerde geliştirildiği de dikkati çekmektedir. Yakın çağlardaki bilimsel devrim ve onu izleyen endüstri devrimindeki pek çok buluş fazla gecikmeden iletişim alanında da uygulamaya konulmuş. Örneğin telgraf (1844), telefon (1876) ve gramofon (1877), elektrik enerjisinin aydınlatmada kullanılmasını sağlayan ark lambası (1878) ve ampulün (1879) icadından daha önce geliştirilmişler (6).

Kaynaklar
(1) http://en.wikipedia.org/wiki/Bruce_Sterling 
(2) http://www.deadmedia.org/notes/index.html
(3) http://www.ctheory.net/articles.aspx?id=208
(4) http://www.deadmedia.org/notes/index-cat.html
(5) http://cultureandcommunication.org/deadmedia/index.php/Main_Page
(6) M.E. Mutlu (ed.), D. Altunay, R. Okur, S. Uğur, C. Güler, B.K. Kayabaş, N. Çetinöz, S. Gümüş, Ö. Özöğüt Erorta, G.D. Dinçer, R. Yılmaz, İ. Kayabaş, Yeni İletişim Teknolojileri, 205 pp., Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları, ISBN:978-975-06-1069-1, 2011